0

Welke fotografeer-stand gebruik je bij landschapsfotografie?

Thom Brouwer • okt. 04, 2020

Over fotografeerstanden en uitdagende situaties

Twijfel je weleens over welke fotografeer-stand te gebruiken? Misschien heb je al vaker iets over dit onderwerp gelezen. Op veel fotografieblogs lees je dat je het beste in de M-stand kunt fotograferen. Waarom dan eigenlijk? En kan het niet makkelijker?

De M-stand
In de M-stand, de manuele stand, kan je zelf de belichtingsdriehoek helemaal handmatig instellen. Je hebt dan maximale controle over je ISO, sluitertijd en diafragma. De lichtmeter op je camera geeft je een indicatie over welke instellingen je precies kan gebruiken, waarna je deze instelt. Met name veel landschapsfotografen zweren bij het schieten in de M-stand. Maar maakt alles zelf instellen het geheel weer niet onnodig gecompliceerd?

Ik denk van wel. Je moet namelijk bij iedere aanpassing die je maakt, doorrekenen welke invloed dit heeft op je andere instellingen en je beeld. Ervan uitgaande dat je de ISO-waarde in landschapsfotografie vaak zo laag mogelijk wilt houden om storende ruis te voorkomen, zal het vooral de sluitertijd zijn die je dan nog moet aanpassen (hallo belichtingsdriehoek). Als je zelf niet wilt (of kunt) rekenen, kun je ook afgaan op de lichtmeter op je camera. Hierover straks meer.


De A-stand

Zelf fotografeer ik in de meeste gevallen in de A-stand. De A-stand staat voor ‘Diafragmavoorkeuze’. Je stelt je diafragma, je lensopening, handmatig in op bijvoorbeeld f/11, waarna de lichtmeter van je camera zelf de optimale sluitertijd berekent en instelt. Zo heb je in feite één handeling minder dan in de M-stand, waarbij je de sluitertijd dan zelf nog in moet stellen. Kind kan de was doen dus. 

Fotograferen aan de kust kan uitdagend zijn

Zou je denken. Want nu begint het échte werk. De lichtmeter is namelijk ingesteld op alledaagse lichtomstandigheden. Prima voor overdag dus, maar niet altijd in situaties met grote contrasten, zoals bij een heldere zonsondergang. Als je dan de opname op je camera terug ziet, is je voorgrond vaak te donker, of misschien je lucht wel te licht. 


Contrasten

Wat is er dan mis gegaan? Camera’s zijn simpelweg niet zo goed uitgerust om balans in contrast te vinden, zoals het menselijk oog dat wel is. Daarom zal je moeten compenseren in je belichting. Dat kan in de A-stand gemakkelijk met je belichtingscompensatie, de (+-) knop. Hiermee kan je in kleine stappen nauwkeurig bij- of onderbelichten, zodat je een zo gebalanceerd mogelijk beeld krijgt. 

Die balans kun je proberen te zien in je foto, maar kun je beter aflezen in je histogram. Dit is een grafiek die de hoeveelheid lichte en donkere tinten aangeeft. Hoe dit werkt, kun je lezen in een later blog. Gelukkig worden moderne camera’s steeds beter in het lezen van contrasten, maar die camera's geven ze ook niet zomaar weg.


Nóg niet goed genoeg

Het kan zijn dat je, na al het voorgaande te hebben toegepast, alsnog niet tevreden bent met het resultaat. Omdat je een tikkeltje perfectionistisch bent ingesteld (net als ik). Je histogram krijg je maar niet in balans, en je komt er in de bewerking achter dat er niet veel meer te redden valt. Lichte delen zijn uitgebeten, of donkere delen zijn niet goed lichter te maken zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. Ondanks dat je goed op je lichtmeter en histogram hebt gelet, is het contrast alsnog te hoog geweest. Wat nu?


Je zult een filtersysteem met grijsverloopfilters van kostbaar glas moeten aanschaffen. En het was al zo een dure hobby...

Gelukkig bestaan er ook andere manieren, zoals de zogeheten ‘exposure-blending’ techniek. In het kort uitgelegd: hierbij maak je minimaal 2 opnames, één belicht op de schaduwen (voorgrond) en één op de hooglichten (de lucht). In je nabewerking 'meng' je deze beelden dan door elkaar in een programma als Photoshop.

Exposure blending composiet van 2 foto's aan het strand

Gebruik je dan nooit de M-stand?

Zeker wel! De M-stand komt goed van pas bij het werken met grijsfilters. Hierbij werk je vaak met langere sluitertijden, omdat het filter de hoeveelheid licht die de sensor bereikt beperkt. Je moet dus compenseren met een langere belichting om een veel te donkere belichting te voorkomen. Die langere sluitertijd kan in het landschap mooie effecten opleveren, zoals uitgestreken wolken en mistige golven. Lees hierover meer in mijn blogpost over dit onderwerp.

Lange sluitertijd landschapsfotografie in de duinen van Zoutelande

Daarnaast is bij het maken van panorama’s het werken met de M-stand een must. Een panorama maak je met meerdere foto’s, zodat je een extreem wijd beeld krijgt. Heb je de camera daarbij in de A-stand staan, dan krijg je per beeld een andere belichting, afhankelijk van waar je je camera op richt. Richt je bijvoorbeeld op de zon, dan is de hoeveelheid licht vele malen sterker dan wanneer je de zon niet in beeld hebt. Daardoor zal je sluitertijd bij de beelden verschillen. Zo wordt het een haast onmogelijke taak om een goede samenvoeging te krijgen in je nabewerking.

Panorama opnemen in de M-stand fotografie

Tot slot
Er is wat mij betreft geen gouden standaard als het aankomt op welke instellingen je kiest, als het maar zijn doel dient. Kijk vooral goed naar welk eindresultaat je voor ogen hebt. Daar pas je vervolgens de fotografeerstand en belichtingen op aan. Wees hierin flexibel. Soms heb je daar extra hulpmiddelen zoals filters voor nodig, maar het kan ook lonen om je te verdiepen in diverse technieken van de nabewerking. 

Heb jij iets gehad aan deze blogpost? Misschien gebruik je zelf ook wel andere technieken of manieren om tot jouw eindresultaat te komen? Ik ben altijd nieuwsgierig, dus laat het mij vooral weten!

door Thom Brouwer 14 mei, 2024
De avond en nacht van vrijdag 10 mei is er één die ik nooit meer zal vergeten. Op die avond werd een sterke activiteit van het noorderlicht voorspeld, maar wat er in die bewuste nacht plaatsvond, daar had niemand van durven dromen. In dit blog lees je mijn ervaringen tijdens dit ongekende spektakel en zie je wat voor mij de absolute kers op de taart was.
door Thom Brouwer 26 nov., 2023
5 redenen om de Zeeuwse kust in het najaar te bezoeken
door Thom Brouwer 04 jun., 2023
Walcheren heeft prachtige locaties te bieden voor (landschaps)fotografie. In dit blog lees je 10 favorieten die bezocht moet hebben!
door Thom Brouwer 28 jan., 2023
Het KW Revolution Filter systeem is het nieuwste circulaire filtersysteem van Kase. De naam van de kit impliceert nogal een baanbrekende verbetering ten opzichte van de voorgaande systemen. Kan Kase dit ook daadwerkelijk waar maken?
door Thom Brouwer 18 dec., 2021
Het afgelopen jaar is voor mij een jaar geweest van persoonlijke groei. Eind 2020 had ik mezelf een aantal doelen gesteld voor 2021. Ik heb tijd genomen om na te denken welke richting ik op wil met mijn fotografie en welke stappen ik daarvoor wil gaan zetten, stappen waarvan de eerste inmiddels gezet zijn. Benieuwd wat ik zoal gedaan en geleerd heb dit jaar? Je leest het in dit blog.
door Thom Brouwer 07 dec., 2021
Misschien vraag je je af welke apparatuur je goed kunt gebruiken aan zee, of met welke apparatuur ik mijn beelden maak. In deze blog kun je zien waar ik zoal mee werk.
door Thom Brouwer 22 nov., 2021
Jouw keuze voor je lens bepaalt jouw resultaat
door Thom Brouwer 17 jan., 2021
Voor het maken van goede landschapsfoto's helpt het enorm als je een goede voorbereiding treft. In deze blogpost lees je daar meer over.
door Thom Brouwer 27 dec., 2020
2020 is een jaar geweest als geen ander. In deze blogpost deel ik hoe ik dit jaar persoonlijk heb beleefd.
Fotograferen in landschap met lange sluitertijd voor prachtige en surrealistische beelden
door Thom Brouwer 06 sep., 2020
Door met lange sluitertijden te werken kun je prachtige en surrealistische beelden maken. In deze blogpost lees je hoe je dit doet!
Meer posts
Share by: